NIELEGALNY POBYT W POLSCE – SPRAWDŹ JAKIE MOGĄ BYĆ TEGO KONSEKWENCJE

Kiedy pobyt w Polsce jest nielegalny?

Nielegalny pobyt w Polsce to pobyt niezgodny z obowiązującymi przepisami dotyczącymi warunków wjazdu cudzoziemców i ich pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polski. Wynika więc z tego, że zarówno przyczyn nielegalnego pobytu jak i ich konsekwencji będziemy poszukiwać w Ustawie z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach.

Konsekwencje nielegalnego pobytu.

Jedną z możliwych i w gruncie rzeczy najważniejszych konsekwencji nielegalnego pobytu w Polsce może być na gruncie wymienionej ustawy wydanie decyzji o zobowiązaniu cudzoziemca do powrotu, co może skutkować m.in. zakazem ponownego wjazdu na terytorium RP i innych państw obszaru Schengen. Czyli potocznie „wstawieniem do paszportu tzw. „misia”. Przytoczony „miś” sprawia iż w przeciągu wyznaczonego okresu cudzoziemiec nie może legalnie przekroczyć polskiej granicy i granic innych państw strefy Schengen.

Okresy zakazu wjazdu na terytorium RP

Okres ten może się różnić w zależności od wagi naruszonego przepisu. Jest to odpowiednio od 6 miesięcy do 3 lat (art 319 ust. 1) w przypadku gdy:

• cudzoziemiec przebywa lub przebywał na terytorium RP bez ważnej wizy lub innego ważnego dokumentu, uprawniającego go do wjazdu na to terytorium i pobytu na nim, jeżeli wiza lub inny ważny dokument są lub były wymagane (art. 302 ust. 1 pkt. 1)
• nie opuścił terytorium RP po wykorzystaniu dopuszczalnego okresu jego pobytu na terytorium wszystkich lub niektórych państw obszaru Schengen, do którego był uprawniony bez konieczności posiadania wizy, w każdym okresie 180 dni, chyba że umowy międzynarodowe stanowią inaczej (art. 302 ust. 1 pkt 2),
• nie opuścił terytorium RP po wykorzystaniu dopuszczalnego okresu jego pobytu, wskazanego w wizie Schengen, w każdym okresie 180 dni lub po wykorzystaniu dopuszczalnego okresu pobytu na podstawie wizy krajowej (art. 302 ust. 1 pkt 3),
• nie posiada środków finansowych, niezbędnych do pokrycia kosztów pobytu na terytorium RP, podróży powrotnej do państwa pochodzenia lub zamieszkania, albo tranzytu przez terytorium RP do państwa trzeciego, które udzieli pozwolenia na wjazd, i nie wskazał wiarygodnych źródeł uzyskania takich środków finansowych (art. 302 ust. 1 pkt 6),
• przekroczył lub usiłował przekroczyć granicę wbrew przepisom prawa (art. 302 ust. 1 pkt 10),
• przebywa poza strefą przygraniczną, w której – zgodnie z zezwoleniem na przekraczanie granicy w ramach małego ruchu granicznego – może przebywać, chyba że umowy międzynarodowe stanowią inaczej (art. 302 ust. 1 pkt 12),
• przebywa na terytorium RP po upływie okresu pobytu, do którego był uprawniony na podstawie zezwolenia na przekraczanie granicy w ramach małego ruchu granicznego, chyba że umowy międzynarodowe stanowią inaczej (art. 302 ust. 1 pkt 13),
• cel i warunki pobytu cudzoziemca na terytorium RP są niezgodne z deklarowanymi, chyba że przepisy prawa dopuszczają ich zmianę (art. 302 ust. 1 pkt 15),
• została wydana decyzja o odmowie nadania statusu uchodźcy lub udzielenia ochrony uzupełniającej lub decyzja o umorzeniu postępowania w sprawie nadania statusu uchodźcy i nie opuścił on terytorium RP w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja o odmowie nadania mu statusu uchodźcy lub udzielenia ochrony uzupełniającej lub decyzja o umorzeniu postępowania w sprawie nadania mu statusu uchodźcy lub decyzja o pozbawieniu go statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej stała się ostateczna (a w przypadku wydania decyzji przez organ wyższego stopnia – od dnia, w którym decyzja ostateczna została cudzoziemcowi doręczona) – czyli w przypadku, o którym mowa w art. 299 ust. 6 pkt 2 (art. 302 ust. 1 pkt 16).

Jak widać są to naruszenia przepisów mniejszej wagi wynikające przeważnie z ignorancji dla obowiązującego systemu prawnego lub nieuwagi. Pamiętaj, że jeśli dopiero przed chwilą zorientowałeś się, że przebywasz w Polsce nielegalnie zgłoś się w pierwszej kolejności do prawnika. Idąc do straży granicznej pozbawiasz się szansy na obronę. Urzędnicy państwowi nie będą działali w maksymalnym stopniu uwzględniając twoją sytuację i szukając argumentów na twoją obronę, lecz w maksymalnym stopniu upraszczając swoje działania. Wiążę się to z sytuacją w której możesz zostać wydalony z Polski pomimo istnienia ścieżki legalizacji twojego pobytu. Pamiętaj dobry prawnik jest w stanie zaleźć odpowiednią podstawę prawną dla legalizacji pobytu nawet w sytuacji, gdy przebywasz w Polsce nielegalnie!

Druga sytuacja to wyznaczenie okresu zakazu wjazdu na okres od 1 roku do 3 lat (art. 319 ust. 2). Dzieje się tak w sytuacji poważniejszych naruszeń. Należą do nich np.

• wykonuje lub wykonywał pracę bez wymaganego zezwolenia na pracę lub zarejestrowanego w powiatowym urzędzie pracy oświadczenia pracodawcy o zamiarze powierzenia mu wykonywania pracy, lub został ukarany karą grzywny za nielegalne wykonywanie pracy (art. 302 ust. 1 pkt 4),
• podjął działalność gospodarczą niezgodnie z przepisami obowiązującymi w tym zakresie na terytorium RP (art. 302 ust. 1 pkt 5),

Trzecia grupa (art. 319 ust. 3) przyczyn dających podstawę do wydania decyzji o zakazie wjazdu na terytorium RP i innych państw strefy Schengen to poważne naruszenia prawa takie jak:

• obowiązuje wpis danych cudzoziemca do wykazu cudzoziemców, których pobyt na terytorium RP jest niepożądany (art. 302 ust. 1 pkt 7),
• dane cudzoziemca znajdują się w Systemie Informacyjnym Schengen do celów odmowy wjazdu, jeżeli cudzoziemiec przebywa na terytorium RP w ramach ruchu bezwizowego lub na podstawie wizy Schengen, z wyłączeniem wizy upoważniającej tylko do wjazdu na terytorium RP i pobytu na tym terytorium (art. 302 ust. 1 pkt 8),
• został skazany prawomocnym wyrokiem w RP na karę pozbawienia wolności podlegającą wykonaniu i istnieją podstawy do przeprowadzenia postępowania w sprawie przekazania go za granicę w celu wykonania orzeczonej wobec niego kary (art. 302 ust. 1 pkt 11),
• dalszy pobyt cudzoziemca na terytorium RP będzie stanowił zagrożenie dla zdrowia publicznego, co zostało potwierdzone badaniem lekarskim, lub dla stosunków międzynarodowych innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej (art. 302 ust. 1 pkt 14),

Ostatnia sytuacja, która uzasadnia wydanie zakazu na okres aż 5 lat (art. 319 ust. 4) opiera się na przesłance w której wymagają tego względy obronności lub bezpieczeństwa państwa lub ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego lub interes RP (art. 302 ust. 1 pkt 9).

Określenie legalności pobytu cudzoziemca na terytorium Rzeczpospolitej jest bardzo istotne zarówno dla samego cudzoziemca jak i przedsiębiorcy go zatrudniającego. Dlatego w ramach prowadzonej przez nas działalności oferujemy Audyt Legalności Pobytu cudzoziemców. Pozwala to na uniknięcie ryzyka poniesienia konsekwencji prawnych wynikających z zatrudniania cudzoziemca nielegalnie przebywającego w Polsce.